Kompaktör
Kompaktörler, genel anlamda toprak, asfalt gibi yol ve zemin malzemelerinin sıkıştırılma işlemlerinde kullanılan makinalardır. Zıplama prensibi ile basınç ve titreşim yoluyla çalışan makinalardan oluşmaktadırlar. İnşaat alanlarında çoğunlukla kompaktör makinası sıkıştırılması gereken kum, çakıl, asfalt ve toprak gibi zemin malzemelerinin basınç ile döşeme öncesinde düzleştirilmesini ve sağlamlaştırılmasını sağlamaktadır.
Kompaktörler isminden de anlaşılacağı üzere bir sıkıştırma makinalarıdır. Kompaktör, zemin sıkıştırılması ve düzleştirilmesinin uygulanacağı yerde önce ve sonra kullanılmak üzere tasarlanmıştır. İlk kullanımında toprak ve kum gibi yapı ürünlerinde meydana gelen boşlukların doldurulması, daha sonra oluşma ihtimali olan çökme durumunun önüne geçmesi için oldukça önemlidir. İlk kullanımı ile sınırlı olmayan kompaktör makinaları, asfalt, kilit taşları döşeme işlemlerinde de aynı şekilde kullanılmaktadır. Bu sayede asfalt gibi zemin çalışmalarında sıkıştırılan ve zeminin düzleştirilmesini sağlayan makinalar, uzun ömürlü bir zemin alt yapısı sağlamaktadır.
Kompaktör Çeşitleri ve Fiyatları
Kompaktör çeşitleri sahip oldukları plaka üzerinde uyguladıkları kuvvete ve çalışma şekillerine göre ayrılmaktadırlar. Elektrikli, dizel ve benzin motorlu olarak üretilen kompaktörler, aynı zamanda tabla genişliklerine, uzunluklarına ve hareket kabiliyetlerine göre değişkenlik göstermektedirler. Örnek olarak; kompaktör silindir, asfalt, tablalı, ileri yönlü ve çift yönlü kompaktörler ve kanal işlemlerinde kullanılan tokmak zıplayıcı mekanizması bulunmaktadır.
Kompaktör fiyatları marka ve modeline göre fiyat artışı ya da azalışı göstermektedirler. Makinaların sıfır olması ve daha önce kullanılmış olmaları da elbette fiyat etiketini etkileyen unsurlardandır. Kompaktör makinası dizel, elektrikli veya benzinli olarak çalışan motorlardan oluşmaktadır. Bu bağlamda makinaların motor çeşitlerine göre de fiyatları değişmektedir. Benzinli bir kompaktör makinası, dizel ve elektrikli makinalara kıyasla daha güçlü bir motor kuvvetine sahip olabilmektedir. Fakat dizel motorlara sahip kompaktör makinaları da güçlü bir motora sahip olmakla birlikte maliyet konusunda daha tasarruflu çalışmaktadır.
Kompaktör Kullanımı ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Zeminin yük taşıma kapasitesi arttırılmak istendiği için belirli sıkıştırma ve düzleme işlemleri kompaktör makinaları aracılığı ile yapılmaktadır. Bu güçlendirme aşamalarından önce, zeminin yapısı kadar önemli olan hususlardan birisi de kompaktör seçimi, yani kullanılacak olan kompaktör çeşitleri konusunda seçim olmaktadır.
Sıkıştırma ve düzleme işlemi yapılacak olan zemin, bu işlemlerden önce iyi tahlil edilmelidir. Bu tahlil neticesinde ise uygun bir kompaktör modeli tespit edilmeli, zemine uygun özellikleri bulunan kuvvete sahip makinalar ile işlemler gerçekleştirilmelidir. Çok önemli hususlardan birisi de iş güvenliği olmaktadır. Kompaktör kullananlar, gerekli tedbirleri ve güvenlik önlemlerini işleme başlamadan önce almalıdır.
İnşaat Çalışmalarında Kompaktör Önemi
Toprağın, asfaltın vb. zeminlerin sıkıştırılması, düzleştirilmesi için oldukça işlevsel olan kompaktörler aşağıdaki özelliklere sahiptir.
- Zeminin yük taşıma kapasitesini ve dayanıklılığını arttırmaktadır.
- Zemin yerleşimini optimum düzeye ulaştırmaktadır.
- Zemin yerleşmesinde bir kararlılık sağlamaktadır.
- Toprakta, asfaltta vb. zeminlerde oluşma ihtimali bulunan su sızıntılarını, şişmeleri ve kasılmaları engellemektedir.
- Zeminin çökme riskini azaltmaktadır.
Zeminin sıkıştırılması, zeminin yoğunluğunu mekanik anlamda arttırma çözümü olarak tanımlanmaktadır. İnşaatlarda, inşaat sürecinin oldukça önemli bir parçasıdır. Zira bir yapı yapılacaksa ve benzer bir inşaat işlemi gerçekleştirilecekse, bunun mutlak suretle iyi bir zemin üzerine inşa edilmesi gerekmektedir. Bu zeminin iyi oluşturulması için öncelikle sağlam olması gerekmektedir. Bu bağlamda sağlam bir zeminin oluşmasında sıkıştırma ve basınç ile düzleştirme kaçınılmaz bir zorunluluk teşkil etmektedir.
Her zemin, kendi yapısına göre belirli çeşitliliklere sahiptir. Bu zeminin doğru incelenmesi, zemin çeşitliliğinin iyi tahlil edilmesi ve kullanılması gereken en doğru kompaktör modelleri tercih edilmesi oldukça önemli bir unsur olmaktadır.