Ekskavatör, günümüzde inşaat ve yapı sektöründe fazlalıkla tercih edilen iş makineleri arasındadır. Bunların yanı sıra ormancılık işlemlerinde, yıkım ve sökümde, madencilik çalışmalarında, peyzaj, şehir ve çevre planlamalarında da oldukça fazla kullanılmaktadır. Kullanım alanlarının genişliği sebebiyle ve piyasadaki farklı model ve markalarının da getirisiyle ekskavatörlerin çeşitliliği oldukça fazladır. Bu durum, ekskavatörler arasından seçim yapmayı güçleştirmektedir. Ekskavatörün projenize uygun olarak seçilmesi, hem iş sürenizi kısaltmada hem de maliyet düşürmede size büyük avantaj sağlamaktadır. Daha da önemlisi, iş güvenliği açısından da hayati önem taşımaktadır. Sonuç olarak, tüm iş makineleri gibi, ekskavatörler de yaptığınız işe ve projelerinizin ihtiyaçlarına göre seçilmelidir. Doğru ekskavatör seçimi için ise, öncelikle ekskavatörün ne olduğunu ve nasıl çeşitleri olduğunu öğrenmek gerekmektedir.
Ekskavatör Nedir?
Ekskavatör, tekerlekli ya da paletli olarak değişebilen bir düzeneğin üzerine oturtulmuş olan bir kabinden, bu kabine ilişik halde olan ve türlü türlü hareketin gerçekleştirilmesine yarayan bir çubuktan ve bu çubuğun ucundaki bir diğer parça olan bir adet kovadan oluşmaktadır. Farklı boy ve özelliklere sahip çeşitleri olsa da temel olarak ekskavatörler kazma görevini üstlenmektedir. Kazı yapma dışında malzemeleri ve yükleri kaldırmaya, taşımaya, yüklemeye yaramaktadır. Ekskavatör iş makineleri, işlev ve fonksiyonlarına göre farklı gruplara ayrılmaktadır.
Ekskavatör Çeşitleri Nelerdir?
Ekskavatör modelleri temel olarak paletli ekskavatörler ve lastik tekerlekli ekskavatörler olarak ikiye ayrılmaktadır. Tonajlarına ya da boyutlarına göre ise ekskavatörler, mini, küçük boy, orta boy, büyük boy olmak üzere dört sınıfta incelenebilir. Lastik tekerlekli ekskavatörler, sert arazilerde çalışmaya uygun olan makinelerdir. Bu tip arazilerde kazı yapma, çukur ve kanal açma, malzeme yükleme ve mal taşıma işlemlerinde rahatlık sağlamaktadırlar. Dar sahalarda çalışabilmeleri ve kısa mesafelerde malzeme taşıyıcılığı yapabilmeleri sağladıkları en büyük avantajlar arasındadır. Ayrıca bu sayede başka bir nakliye aracı edinme maliyetini ortadan kaldırmış olurlar ve bütçenizi zorlamadan verimli olarak kullanmanızı sağlarlar. Ekskavatör paletli modeller ise, lastik tekerleklilerin aksine gevşek ve yumuşak arazilerde yapacağınız kazı ya da kanal açma işlemleri için uygundur. Zemin tutuşları dayanıklı ve stabil olduğundan ağır işlerde kullanılabilmektedirler. Lastik tekerlekli modeller gibi paletli ekskavatörler de dar alanda çalışmaya uygun iş makineleridir. Bunun haricinde paletli ekskavatörler, lastik tekerlekli yaş arazilerde ekskavatörlere kıyasla daha iyi çalışmaktadır.
Ekskavatör boyutları çerçevesinde bir sınıflama yapılacak olursa, ekskavatör çeşitleri mini, orta, küçük ve büyük olmak üzere dörde ayrılmaktadır. Ekskavatör mini, kapasitesi en alçak olan ekskavatörlerdir. Ekskavatör kepçe kısımları diğer modellere göre daha küçük olduğundan, yükleme ve taşıma işlerine çok uygun değillerdir. Ayrıca, derinlikli kazma işlemlerini de gerçekleştiremezler. Fazla yakıt tüketmedikleri için proje bütçelerinizden tasarruf sağlamanıza yardımcı olurlar. Genellikle kara yollarındaki projelerde ve belediye kazılarında kullanılırlar. Küçük boy ekskavatör, mini boya göre daha kısa sürede daha fazla işlem yapabilir ve uygun maliyet sağlar. Mini boya benzer şekilde büyük hafriyatlar yerine küçük çukur kazılarında ya da şehir içi çalışmalarda kullanılırlar. Orta boy ekskavatörler, küçük boy ekskavatörlerden daha güçlü olmalarının yanı sıra 25 tona kadar ağırlığa sahiptir. Orta boy ekskavatör özellikleri arasında dünya genelinde en fazla talep gören ekskavatör modeli olması da bulunmaktadır. Büyük kova hacimleri sayesinde iş sürelerini kısaltırlar ve bütçe dostudurlar. Bu yönleriyle proje sahalarının gözdesi haline gelmişlerdir. Son olarak, büyük ekskavatör ya da diğer bir deyişle boyutları 96 tona varan dev ekskavatör şantiyelerde ya da büyük hafriyat alanlarında kullanılmaktadır. Diğer ekskavatörlere göre daha kuvvetli bir yapıya ve kaldırma gücüne sahiptir. Bu yönüyle, hidrolik ekskavatör adını da alabilecek olan bu araçlar, gelişmiş hidrolik sistemleri ile insan gücünü aşan işlerin kolaylıkla halledilmesini sağlamaktadır., ekskavatör vinç, kırıcı gibi ekskavatör türleri çoğunlukla büyük ekskavatörler sınıfına dahildir.
İşinize Uygun Ekskavatör Seçimi
Ekskavatörler, iş makineleri arasında en sık kullanılan ve özellikle inşaat sektörünün vazgeçilmezi haline gelmiş olan araçlardır. Piyasada çok fazla ekskavatör markasının ve modelinin olması ve buna bağlı olarak farklı ekskavatör tiplerinin yaygın olması bu iş makinesini kiralamak isteyen biri için kafa karıştırıcı bir hal alabilmektedir. Bu kafa karışıklığını önlemek için yapmanız gereken birkaç şey vardır. Yaptığınız işe ve projelerinizin ihtiyaçlarına uygun ekskavatör seçmek için izlemeniz gereken adımlar şu şekilde sıralanabilir:
- Projenizin İhtiyaçlarını Belirleyiniz
İş makinesi seçimlerinizi yaptığınız işin gereksinimlerine göre yapmak, yalnızca ekskavatörler için değil, bütün iş makineleri için önemli bir kaidedir. Eğer yapacağınız iş küçük ölçekli bir proje ise, tonajı ve kapasitesi yüksek olan ekskavatör 30 tonluk olan makineleri seçmek lüzumsuz yere yakıt tüketimine yol açacaktır. Buna karşın, yapılan iş yüksek kapasiteli bir ekskavatörün yapabileceği türden bir işlemse düşük kapasiteli ekskavatörlerle çalışmak iş verimini düşürecek ve araçlarınızın zarar görmesine sebep olacaktır. Bundan da önemlisi, ekskavatörlerin kapasitelerini zorlamak iş kazalarına da neden olabilir. Bu sebeplerden dolayı, emniyetli, verimli ve tutumlu bir ekskavatör kullanımı için seçiminize dikkat etmeli, yaptığınız işin gerektirdiği işlemleri iyi analiz etmelisiniz.
- Çalışacağınız Araziyi Tanıyınız
Ekskavatörlerin lastik tekerlekli ve paletli seçeneklerine göre çalıştıkları arazi tipleri farklılık göstermektedir. Buna göre, eğer projenizin arazisi sert yapıda ise, lastik tekerlekli ekskavatör tercih etmeniz iş verimi açısından size avantaj sağlayacaktır. Fakat eğer iş araziniz yumuşak ve gevşek topraklı bir saha ise seçeceğiniz ekskavatör tipi paletli ekskavatör olmalıdır. Arazinizi tanımak ve ekskavatörünüzü ona göre seçmek hem zaman hem de iş gücü açısından tasarruf etmenizi sağlar.
- Ekskavatör Boyutunu Proje Sahanıza Göre Seçiniz
Mini, küçük, orta ve büyük boy olarak değişen ekskavatör boyut seçenekleri arasından projenize uygun olacak olanı seçmeniz hem iş verimi hem de yakıt tasarrufu açısından önemlidir. Ekskavatör kırıcı da dahil olmak üzere büyük boyutlu makinelerin, küçük boyutlu ekskavatörlerin yapabileceği işlemleri gerçekleştirebileceğini düşünmek bir hata olur. Dar sahalardaki işleriniz için küçük ekskavatörleri, büyük ölçekli hafriyat işlemlerinde ise boyutları daha büyük olan ekskavatörleri tercih etmeniz size avantaj sağlayacaktır.
- İkinci El Olarak Aldığınız veya Kiraladığınız Araçların Arızalı Olmadığından Emin Olunuz
İş makineleri pazarında sıklıkla karşılaşacağınız ilanlardan olan ikinci el ve kiralık araç ilanlarına dikkatli yaklaşarak seçeceğiniz araçların tüm parçalarının sağlam olduğundan emin olunuz. Ayrıca, iş makinenizi kiralayacağınız kişinin bakım ve onarım sorumluluğunu yerine getirdiğini de garantiye alınız. Bu konuları göz önünde bulundurmanız sizin projenizdeki iş verimliliği ve güvenliği açısından oldukça önemlidir.
- Piyasa Araştırmanızı İyi Yapınız
Projenize uygun olacak ekskavatörü seçerken dikkat etmeniz gereken bir diğer nokta da piyasa araştırmasıdır. İş makinesi pazarında birbirinden farklı ekskavatör markaları ve modelleri bulunmaktadır. Ekskavatör fiyatları da bu marka ve modellere göre değişmektedir. Piyasa araştırmasını yapabileceğiniz fiyat listesi üzerinden ekskavatör günlük kira bedeli gibi bilgileri edinebilirsiniz. Kısa süreli ihtiyaçlar için ekskavatör saatlik ücreti ile ilgili de araştırma yapabilirsiniz. Bu bilgiler ışığında projenizin ihtiyaçlarına göre seçeceğiniz ekskavatörünüzü bütçenize de uygun hale getirebilirsiniz.