Hızlı gelişen teknolojinin iş dünyasındaki makineleşme üzerinde çeşitli etkileri ve yansımaları olur; iş makinelerinin türleri ve kullanım alanları bu gelişmelerle beraber her geçen gün yenilenmektedir. Yeni geliştirilen iş makineleri ve modeller farklı fonksiyonları bir araya getirerek kullanıcılarına birçok avantaj sağlar. Bu amaçla geliştirilmiş olan teleskopik taşıyıcı veya diğer adıyla teleskopik forklift de yeni model iş makinelerinden bir tanesidir. Tarımda, inşaatta ve sanayide oldukça geniş bir kullanım alanı olan teleskopik taşıyıcıya dair aklınızda soru işaretleri mi var? O zaman doğru adrestesiniz!
Teleskopik Taşıyıcı Nedir?
İngilizcede “telescopic handler” olarak adlandırılan bu iş makinesinin Türkçede aslında yaygın olarak kullanılan birçok ismi bulunmaktadır: teleskopik taşıyıcı, teleskopik forklift, teleskopik yükleyici, telehandler… Farklı adlandırmaların mevcut olmasının önemli bir sebebi ise teleskopik taşıyıcının birden fazla işlevinin olmasıdır. Teleskopik forklift, yük taşımanıza yardımcı olacak çatallara sahip klasik bir forklift gibi kullanılabilmektedir. Ancak klasik forkliftlerden farklı olarak yukarı doğru uzanan ve vinç yapısına benzeyen bir teleskopa sahiptir. Bu teleskop aynı zamanda “bom” olarak adlandırıldığı için teleskopik taşıyıcılardan bazen teleskopik bomlu forklift olarak da bahsedilir.
Teleskopik Taşıyıcı Nerelerde Kullanılır?
Teleskopik taşıyıcıların ön kısmında geleneksel forkliftlerde olduğu gibi iki adet çatal bulunur. Aracın bu kısmı, malzemelerin kaldırılmasında ve bir paletin üzerinde başka bir yere taşınmasında kullanılmaktadır. Teleskopik taşıyıcılar bu açıdan, özellikle ağır yüklerin bir yerden başka bir yere taşınması konusunda hayatı fazlasıyla kolaylaştırırlar. Geleneksel forkliftlerle karşılaştırıldığında daha ağır yükleri daha yüksek noktalara taşımayı mümkün kılmaktadırlar.
Teleskopik taşıyıcılara ataşman adı verilen farklı ekipmanlar monte edilebilir ve bu sayede bu iş makineleri çok fonksiyonlu hale getirilebilir. Ouick Coupler adı verilen çabuk değiştirme aparatı yardımıyla ekipmanların değişimi oldukça hızlı ve zahmetsiz bir şekilde gerçekleştirilebilmektedir. Bir diğer deyişle, forklift işlevine sahip olan teleskopik forkliftleri aynı zamanda sepetli vinç, traktör, tekerlekli yükleyici veya yük kaldırma aracı olarak kullanabileceğiniz gibi değişim işlemini de zorlanmadan gerçekleştirebilirsiniz.
Teleskopik forklift adı verilen iş makineleriyle dolgu ve kaplama için kullanılan mıcır, moloz vb. malzemeleri kepçe yardımıyla taşımak mümkün olmaktadır. Aracın “bom” olarak da adlandırılan teleskopuna bir sepet takılabilmektedir ve bu sepet yardımıyla yüksek konumda bulunan ve ulaşılması zor yerlere erişmek mümkün hale gelmektedir. Teleskopik taşıyıcının markasına, modeline ve ürün özelliklerine göre değişen yükseklikteki konumlara ağır yükler taşınabilmektedir. Teleskopik forklift, büyük tekerlekli bir araç olduğu için bozuk arazilerde rahatlıkla kullanılabilir. Tarım sektöründe traktörün kullanıldığı alanların birçoğunda teleskopik forkliftten de faydalanılabilir. Kar küremeden toprağı düzleştirmeye kadar birçok işlemi bu araç rahatlıkla gerçekleştirebilir. Özetlemek gerekirse, birden fazla iş makinesinin bir araya toplandığı bir tasarım olan teleskopik taşıyıcılar; paletle kaldırma, ağır yüklerin yüksek noktalara taşınması, sepet ve kepçe kullanımları, itip çekme özelliği ile tarım, sanayi ve inşaat alanında ihtiyaç duyulabilecek pek çok işlemi gerçekleştirebilmektedir.
Farklı fonksiyonlarıyla ve erişebildiği mesafenin uzunluğuyla oldukça cazip bir seçenek haline gelen teleskopik taşıyıcılara dair en dikkatli olunması gereken nokta denge konusundaki hassasiyettir. Teleskopik taşıyıcılarda teleskop kısmının erişebildiği mesafe ile buraya monte edilen sepete yüklenebilecek ağırlık miktarında ters orantı vardır. Bir diğer deyişle, yüklemenin yapıldığı ataşman ile ön tekerlekler arasındaki mesafe arttıkça aracın yük taşıma kapasitesi azalır. Ancak teleskopik taşıyıcıların sistemi, operatörün teleskopu kapasitenin üzerinde yükle kapasitenin üzerinde yüksekliklere çıkarmasına izin vermemektedir. Bu sayede, bu makineler güvenli şekilde yükleme ve yük boşaltma yapmayı mümkün kılmaktadır. Yine de olası iş kazalarının önüne geçmek amacıyla gerekli hesaplamaların doğru şekilde yapılması ve bu araçtan faydalanırken temkinli hareket edilmesi tavsiye edilmektedir.
Teleskopik Taşıyıcı Markaları ve Modelleri
Teleskopik taşıyıcılar söz konusu olduğunda bu iş makinesine dair çok sayıda marka ve model seçeneği bulunur. Manitou, Case ve Merlo Türkiye’de en yaygın olarak kullanılan markalar olsa da Dieci, JBC, MST, JLG, Bobcat, Caterpillar gibi markaların da ürettikleri teleskopik taşıyıcılar piyasada yer almaktadır.
Teleskopik forklift modellerindeki ayrım ise teleskopun erişebildiği mesafe ve taşıyıcının kaldırabildiği yük kapasitesi üzerinden yapılır. Bazı modellerin taşıma kapasitesi 2,5-3 ton arasında değişirken 5 ton ve üstünde ağırlık kaldırmaya imkân tanıyan modeller de mevcuttur. Teleskopun erişebildiği mesafe söz konusu olduğunda da 5 metreden 20 metreye kadar geniş bir aralıktan tercih yapmak mümkündür. Bu değerler teleskopik taşıyıcının ulaşabileceği maksimum yüksekliği ifade etmektedir.
İhtiyaca en uygun modele karar verirken makinenin inşaat alanında mı yoksa tarım ve hayvancılık için mi kullanılacağı da oldukça belirleyici olmaktadır. Her markanın inşaat ve tarım alanında kullanılmak üzere farklılık gösteren çeşitli modelleri bulunmaktadır.
Teleskopik Taşıyıcı Kiralama veya Satın Alma
Teleskopik forklift fiyatları markaya, modele, yük taşıma kapasitesine ve teleskopun erişebildiği yüksekliklere göre oldukça çeşitlilik göstermektedir. Şirketler için bu noktada iki seçenek ortaya çıkar: teleskopik taşıyıcı satın alma veya teleskopik taşıyıcı kiralama. Bu noktada çoğu şirket kiralık teleskopik taşıyıcı arayışına girmekte ve bu yöntemi satın almaya tercih etmektedir.
Teleskopik taşıyıcı kiralamanın satın almaya kıyasla çok sayıda artısı bulunur. Öncelikle, finansal açıdan iş makinelerini kiralamak çok daha avantajlıdır. Kiralama yapan işletmelerin bu araca dair tek ilave harcamaları yakıt gideri olmaktadır. İş makinelerinde yıpranma payı söz konusu olmadığından ve arıza durumunda tamir ve değişiklik süreçlerini kiraya veren firma üstlendiğinden teleskopik taşıyıcıların kiralanması tavsiye edilmektedir.
Son olarak, teleskopik taşıyıcı kiralama işlemi sırasında operatörlü kiralama yapma seçeneği mevcuttur. Bu sayede, operatör istihdamı ile ilgilenmenize gerek olmaksızın ihtiyacınızı karşılamanız mümkün hale gelmektedir.