Kule vinç, büyük inşaat sahalarının önemli unsuru olarak kullanımı sağlanır. Birden fazla büyük yapıların inşaa edilmesinde büyük avantajlar sunar. İnsan gücü ile taşınması mümkün olmayan yüklerin aktarımını yaparak büyük kolaylıklar elde edilir. Hareketli veya sabit taşıyıcı üzerinden yüklerin taşınmasına imkân verir. Çelik gövde yapısından oluşur, ağırlıkları taşımasını sağlayan bom olarak adlandırılan kol aparatı bulunur. Bu aparat arka kısımda bulunan beton denge taşları sayesinde dengede kalması sağlanır. Üst üste dik bir şekilden oluştuğu için kule vinç adını almıştır. Kurulumu ve kullanımı çok hassas olan ve iş güvenliğinde dikkat edilmesi gereken bir makinedir. Kule vinç, sert bir zemin de tüm güvenlik önlemleri alınarak parçaları birleştirilip, kullanıma hazır hale getirilir.
Kule Vinç Çeşitleri
Kule vinç çeşitleri üç grupta sınıflandırılabilir;
- Kule yapılarına göre vinçler,
- Vinç kollarına göre,
- Kuruldukları zemin yapılarına göre.
Kule Yapılarına Göre Vinçler
Kule vinç, bir kısmı dönebilen, bazıları ise sabit duran yapıya sahiptir. Sabit kule vinç de tepede bulunan halka düşey tarafa doğru dönebilme işlemi gerçekleştirir. Dönen sistemde ise, bu halka gövdenin alt kısmında kalır. Tek kule yapılı vinçler, vincin kolu tek bir kule tarafından taşınması sağlanır. İç ve dış kuleli kule vinç, kule kolu dışarıda bulunan kule tarafından destek alması sağlanan bir iç kule ile yardımı ile taşıma işlemini gerçekleştirebilir. Teleskopik kule vinç, içe içe geçmiş yapılardan oluşur. Yapılarına göre kendi içerisinde beş farklı kule vinç çeşitleri bulunmaktadır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir;
Kollarına Göre Vinçler
Kule vinç, kola hareket sistemi farklı kabiliyetlerde çalışma sistemine sahiptir. Bazı kule vinç çeşitleri yatay şekilde hareket edebildiği gibi, bazıları da dikey şekilde hareket sağlar. Dikey şekilde hareket edebilen vinçlere orsa vinç kollu kule vinç olarak tanımlanır. Sabit kollu vinçler ise, sabit kol yapısına sahip vinçler olarak kullanıma sunulur. Eklem kollu vinçler, dirsek şeklinde bir parça bulunur ve çalışması bu şekilde sağlanır. Kol yapısına göre, kule vinç çeşitleri bu üç farklı şekilde kullanımı sağlanır.
Bulundukları Zemine Göre Kule Vinç Çeşitleri
Bulundukları zeminin yapısına göre farklı dört adet kule vinç çeşitleri bulunmaktadır. Bunlar sırasıyla; sabit tabanlı kule vinç, zemini beton malzeme ile sabitlenmiş kule vinç çeşididir. Sabit tabanlı vinç çeşidi, alçalabilir ve yükselebilir formu bünyesinde barındırır. Yükselen tabanlı kule vinçler ise tırmanma çerçeveleri ve takozlar yardımı sayesinde, inşaat yapısı ile birleştirilip çalışması sağlanır. Tekerlek monteli vinç, montajlaması tekerlek üzerine yapılır. Araç ile birlikte kullanımı elde edilir, tek başına kullanımı uygun değildir. Kamyon monteli vinçler ise kamyona yapılmış montajı ile kullanımı gerçekleştirilir. Bir ray tarafından kontrolü sağlanan vinç ise, bulundukları zemine göre kule vinç çeşitlerinin son kısmını teşkil eder.
Kule vinç çeşitleri hakkında detaylı bilgiler bu şekilde sıralanmaktadır. Dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri de; kule vinç ağırlığı ve büyüklüğü sebebi ile montajı ve kurulumlarına çok dikkat edilmesi gerekir. Tüm iş güvenliği önlemleri alınmadan kesinlikle herhangi bir işlem yapılmamalıdır. Kurulumu ve kullanımını yapacak olan ekiplerin gerekli sertifika ile tecrübeye sahip olmaları gerekir.
Kule Vinç Kurulum ve Kullanım Alanları
Kule vincin bağımsız parçalar halinde kurulum yapılacak yere getirilmesi sağlanır. Kurulumda ilk esas kule vinç çeşidinden hangisinin olacağına karar verilmelidir. Ancak genel özellikleri bakımından bir bilgi sahibi olunabilir. Sık kullanım gösterilen vinçler için;
- Vinci oluşturan tüm ekipmanların hazır halde bulunması gerekir.
- Kurulacak zeminin etüdü yapılmalı ve hazırlanması şarttır.
- Zemin üstüne gerekli mekanik ve beton montajlarının yapılması sağlanır.
- Mobil vinç ile her parçanın özenli bir şekilde birbirine monte edilmesi için dikkatli bir çalışma yapılır.
- Kule vinç ile inşaat yapısı arasındaki yükseklik bağlantılarının yapılması gerekir. Yapı yüksekliği ilerledikçe vincin ayarı ve taşıyacağı ağırlıklarında hesaplanarak dengelemesi yapılması gerekir.
- Ağırlık taşıyıcıların dengelenmesi için betonarme opsiyonlarının sağlaması yapılır.
- Bom kısmına ait parçalar yükseklikten ötürü aşağı da montajının yapılıp mobil vinç ile monte edilmesi sağlanır.
- Kule vince ait tüm elektrik ve motor sistemleri teknik ekipler tarafından yapılmalı, sorunsuz bir şekilde çalıştığından emin olunmalıdır.
- Kule vinç, en yüksek kısmına rüzgâr ölçümü için kullanılan anemometre kurulmalı, operatörün görebileceği bir alanda olmalıdır. Çünkü rüzgâr vincin çalışmasına etki eder, çok rüzgâr olan zamanlarda çalışma yapılmasında zorlanma yaşanır.
- Tepe kısmına uçak ve helikopterler için uyarıcı ışıklar bulundurulmalıdır.
- Kurulumu yapan ekip tarafından tüm kontrolleri yapılmalı ve sorunsuz çalışması tamamlanmalıdır.
- Ortalama 600 ton kapasiteli vinçler bu şekilde kullanıma hazır hale getirilir.
- Kurulum süresi birkaç gün ile sınırlıdır.
Kule vinç, ebatlarından ötürü büyük inşaat sahalarında kullanımı uygundur. Yüksek bina inşaatlarında en çok tercih edilen makine olarak karşımıza çıkar. Ayrıca; köprü, baraj yapımı, havaalanı, tünel inşaatları ve birçok alanda kullanımı sağlanır. Proje uygunluk durumuna göre alt yapı ve üst yapı çalışmalarda kullanıcısına avantaj elde etmesinin önünü açar. Ağır işlerin bitirilmesinde maksimum düzeyde hizmet sağlar. Kule vinç kullanıcılarına verilen ayrı bir sertifika bulunur, vinci de sadece bu operatörlerin kullanımı uygundur.
Kule Vinç Temini ve Avantajları
Kule vinç temini için, satın alma düşünüleceği gibi kiralama yoluna da gidilebilir. Büyük bir şantiye alanı kurarken maliyetler çok yüksek olacağından bazı kiralanabilir makine parkurundaki fırsatlardan yararlanmak gerekir. Kule vinç kiralama opsiyonları sunan firmaların araştırılması ve fiyat tekliflerinin alınması ile devam edilebilir. Aynı zamanda sunulacak hizmetlerde önemli, kurulum ve teknik destek gibi önem arz eden konularında kiralama bedellerinin içine dahil edilmeli. Kule vinç fiyatları, her firmada farklılık gösterebilir. Bu yüzden araştırma özenli bir şekilde yapılıp, hem maliyet hem de diğer hizmetler açısından en ideal firma seçilmelidir. Bu sayede yapılacak işlerin aksamadan yapılması sağlanır. Kule vinç avantajlarını ise bazı maddeler halinde sıralanabilir;
- Yapılan işlerde zamandan tasarruf sağlaması maliyetleri de indirmeyi sağlar.
- Kısa sürelerde çok ağır yüklerin bir yerden bir yere taşınma işlemini gerçekleştirir.
- Bakımları düzenli yapılan ve vinç operatörleri tarafından kullanılan makine iş güvenliği yönünü destekler.
- Yatay olarak da kullanım yapılabilir oluşu, kullanıcısı için ekstra avantaj sağlar.
Kule Vinç Parçaları
Büyüklüğü ve ağırlığı bakımından birçok parça bünyesinde bulunur. Her biri ayrı bir özenle ilgili yönetmelik ve iş güvenliği kurallarına göre montajı gerçekleştirilir. Bu parçalar;
Kol, kol bağlantısı, karşı kol, karşı kol bağlantısı, gergi direği, kabin direği, döner platform, çember dişlisi ve desteği, kule, kule destekleri, ana şase, tekerlek grubu, araba, kaldırma halatı, kanca bloğu, kanca, karşı ağırlık, araba yürütme mekanizması, araba yürütme halatı, döndürme mekanizması, kaldırma vinci, elektrik kumanda kabini, kabin, ana ağırlık, temel ve temel bağlantısı, ayak blokları ve dönme ekseni gibi parçaları mevcuttur. Otuz kaleme yakın parçaların hepsinin ayrı ayrı muhafaza edilip nakliye ve montaj da azami dikkat edilmesi gerekir.