İş makineleri inşaat alanlarında, kazı alanlarında, karayollarında yol yapımında, madenlerde ve daha birçok alanda çalışan oldukça büyük cüsseli makineler olarak bilinen araçlardır. Bu makinelerin çalışma alanları temizlik açısından oldukça riskli alanlar olduğu için düzenli temizlik gerektirir. Peki, iş makinesi temizlemek neden önemlidir? İş makinelerinin çalıştıkları alanlar tozlu olduğu için araçların zamanla yıpranıp çabuk bozulmaması için temizliklerine özen gösterilmeli ve periyodik olarak temizliklerinin yapılması gerekir. İş makinesi temizliği, araçların yedek parçası, yağ ve yakıt arızası yapmadan iyi bir şekilde çalışması için temizliklerinin yıllık, aylık, haftalık ve günlük bir şekilde düzenli olarak yapılması gerekir. Bir iş makinesinin uzun ömürlü olması için temizliğinin iyi bir şekilde yapılması ve doğru bir şekilde kullanılmasında en önemli faktör, insan faktörüdür. Bu nedenle bunları kullanan ve bu makinelere temizlik ve bakım yapan kullanıcıların makine temizliği ve bakımı alanında belirli bir uzmanlığı olması gerekir. İş makinelerinin yol açtığı kazaların çoğu bu araç çeşitlerini kullanan kişilerin belirli kurallara uymamasından kaynaklanır. İş makineleri kullanılırken gerekli önlemler alınarak iş kazalarının önüne geçilebilir. Kullanımda olan araçların düzenli temizlenmesi ve bakıma alınması da bu önlemler arasında önemli bir yer tutar. Bir makinenin temizliği ve bakımı yapılmadan önce iş makinesi temizliği ve bakımı el kitabının dikkatle incelenmesi gerekir.
Bir İş Makinesini Temizliği Ne Zaman Yapılmalıdır?
Bir iş makinesinin temizliği ve bakımı yapılırken imalatçı firmanın önerileri dikkate alınarak yapılması gerekir. Kullanılan araçlarda temizlik bakımları yıllık, aylık, haftalık yapılır. Ayrıca parça değişimi ve ayar yapıldığı sırada da araçların temizliği yapılabilir. Genellikle iş makinesi temizlik ve bakım zamanları olarak aracın çalıştığı kilometresine göre hesaplanarak yapılır. Peki, iş makineleri nasıl temizlenir? İş makinelerinin temizlikleri genellikle iki şekilde yapılır. Programlı temizlik ve programsız temizlik olarak iki şekilde yapılır. Programlı temizlik ve bakım genellikle makinenin hiçbir arızası olmadan yapılan periyodik bakımlar sırasında yapılan rutin temizlikler olarak bilinir. Programsız temizlik ve bakım ise iş makinelerinde aniden oluşan arızalar sırasında yapılan bakım ve temizliklerdir. Bu tür durumlar iş makinesi sahibini oldukça büyük masraflar altına sokan bakım ve temizlikleri içerir ve hiç istenmeyen durumlar olarak bilinir.İş makinesi temizliği ve bakımı yapılırken, temizliği yapılacak olan ekipmanını düz bir yere indirilmesi ve bakım ve temizliğinin bu şekilde yapılması önemli bir husustur. İş makinesinin, filtre temizliği ve yağ bakımı periyotları, üretici firmanın ve iş makinesinin çalıştığı şartlar dikkate alınarak yapılması gerekir. İş makinelerine yapılan temizlik ve bakım bu araçların daha verimli ve güvenli çalışması için yapılan bakımlar olarak bilinir. Bir iş makinenin uzun ömürlü ve verimli çalışması amaçlanıyorsa iş makinelerine düzenli bakım ve temizlik yapılması çok önemli bir gerekliliktir.
İş Makinelerinde Günlük Temizlik ve Bakım Nasıl Yapılır?
İş makineleri temizliğinde nelere dikkat edilmeli? İş makinelerinin istenilen performansı ve verimliliği sağlayabilmesi için günlük düzenli temizlenmesi ve bakımının yapılmasına dikkat edilmelidir gerekir. İş makinelerinde günlük temizlik ve bakım da bu sistematiğin içerisine giren bir işlem olarak makine bakım temizliği içerisinde yerini alır. İş makinelerinde günlük temizlik ve bakımı aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Çalıştırılmadan temizliği ve bakımı yapılmalıdır. Bu tür temizlik ve bakımlarda makine iyice gözden geçirilerek, makinenin sıvı sızıntısı temizlenir ve arızaları kontrol edilerek varsa tamir işlemleri yapılır.
- Çalıştığı sırada temizliği ve bakımı: Bu tür temizlik ve bakımlar iş makineleri park sahasında iken yapılan işlemleri kapsar. Makineler işe başlamadan hemen önce yapılan son kontroller olma özelliği taşır.
- Çalışma kontrolleri ve temizliği: Bu tür temizlik ve bakımlar makinenin performansı ile ilgili yapılan rutin temizlik ve kontrolleri kapsayan çalışmalar olarak bilinir. Araçta normalin dışında sesler var ise makinenin ilgili donanımlarına temizlik ve bakım yapılarak arıza giderilir. Eğer bu temizlik ve bakım yapılmasına rağmen arıza giderilmedi ise uzman desteğine başvurulmalıdır.
- İş bitiminde yapılan günlük temizlik ve bakım: Bu tür bir temizlik ve bakım, makinenin işi bittiğinde yapılması gereken rutin bir temizlik ve bakımı içerir. Bu bakım ve temizlik, aracı bir sonraki güne hazırlayan kontrollerin yapılmasıdır.
Bir iş makinesinin daha verimli çalışması için günlük bakımının ve temizliğinin düzenli bir şekilde yapılması hem aracın ömrünü uzatır hem de çalışma alanlarında kazaların önüne geçer.
İş Makinelerinde Aşınma Nasıl Önlenir?
İş makinelerinin çalışma koşulları düşünüldüğünde iş makinesi aşınması, iş hayatında rutin olarak görülebilen olaylardır. Çalışma koşulları göz önüne alındığında bu araçlarda aşınma durumları kaçınılmaz olabilir. Ancak kullanımda olan araçların düzenli temizliği ve bakımı yapıldığında iş makinelerindeki aşınma durdurulabilir ya da en az düzeye indirilebilir. Bir iş makinesinde aşınma görülmesi için aşağıda yer alan şu temel nedenlerin oluşması gerekir:
- Aşınması için mekanik bir etki gerekir: İş makinesine düzenli temizlik ve bakım yapıldığında bu mekanik etki ortadan kaldırılabilir ya da etkisi azaltılabilir.
- Çalıştığı sırada sürtünmenin oluşması aşınma meydana getirebilir: İş makinesinin donanımlarının düzenli temizliği ve uygun yağlar ile yağlanması sürtünme sırasında aşınmayı engeller ya da aşınma etkisini azaltabilir.
- Uzun yıllar boyunca çalışması aşınmayı meydana getirebilir: Bu tür durumlarda aşınmayı önlemek için iş makinesinin periyodik bakımlarının ve temizliğinin düzenli bir şekilde yapılması aşınmayı önleyebilir.
- Kullanılan ekipmanların yüzeylerinde meydana gelen aşınma: Bu tür aşınmalar da zamana bağlı aşınmalardır. Ancak düzenli günlük bakım ve periyodik bakım ve temizlik yapıldığında bu tür aşınmaların önüne de kolaylıkla geçilebilir.
Düzenli bakım ve temizlik ile araçlardaki aşınmayı önlemek mümkün hale gelebilir. Bu nedenle iş makineleri bakım yönergeleri ve iş makinelerini üreten üretici firmaların tavsiyelerine dikkat edilmesi gerekir.
İş Makinesinin Periyodik Temizliği ve Bakımı
İş makineleri hem üzerinde taşıdıkları ekipmanlar hem de yaptıkları iş açısından oldukça önem teşkil eden makineler olarak iş hayatında yerini alır. Bu makineler maden sahalarında inşaat alanlarından, büyük kuyuların açılmasına kadar daha birçok değişik alanda kullanılan iyi bir performans ile çalışan makinelerdir. Bu makineleri güçlü performans göstermelerinin en önemli nedeni ise içerisinde yer alan değişik aksamların birbiri ile uyumlu bir şekilde çalışmasıdır. İşte bu nedenle bir aracın periyodik olarak temizliğinin ve bakımının yapılması çok önemli bir husustur. Bir iş makinesinin temizliği yapılırken iş makinesi yıkama, hortum temizliği, sıvı deposu ve soğutma sistemleri düzenli bir şekilde temizlenir ve kontrol edilir. Bunu yanı sıra iş makinesi yüzey temizliği ile de makinenin bakımı ve temizliği bütünlüklü bir şekilde tamamlanmış olur. Ayrıca yükleniciler ve radyatörlerin temizliği, onarım ve bakım belgesindeki yönergeler dikkate alınarak yapıldığı için temizliği ve bakımı periyodik kurallara uygun bir şekilde yapılmış olur. İş makinelerinin temizliği ve bakımının periyodik sistemlere uygun olarak yapılması araçlarda arıza oluşturmadan düzenli ve verimli bir şekilde çalışması için çok önemli bir husustur. İş makineleri içerisinde yer alan donanımlara düzenli ve kurallara uygun bakım yapılmazsa bu araçlar işlerini aksatabilir ve verimlilikleri düşebilir. Bu nedenle iş makinelerine düzenli temizlik ve bakım gerekir.