Ekskavatör, kısaca kazı çalışmalarında kullanılan bir kazı makinesidir. Alanlarına göre farklı çeşitlerde ekskavatörler bulunmaktadır. Ekskavatör; kırma, kazı ve yükleme işlemi yapabilen bir makinedir. Sadece kazı işleminden ziyade pek çok işlem için kullanılabilen ekskavatör oldukça kullanışlı bir üründür. İnşaat sektöründe en çok kullanımı olan kazı makinelerinden biri olan bu makine, çok yönlülüğü ile pek çok işte pratik bir araç olmaktadır. Paletli ekskavatör ve tekerlekli ekskavatör diye iki çeşidi bulunan bu ürünün, kullanım yerine göre en uygun modeli tercih edilmektedir. Paletli ekskavatör daha kaygan zeminlerde tercih edilir ve manevra kabiliyeti çok yüksektir. Çelik ve kauçuk olmak üzere iki alternatifi olan paletli ekskavatörler, zemin kavrayışı açısından oldukça başarılı makinelerdir. Tekerlekli ekskavatör ise sert zeminlerde tercih edilmektedir.
Ekskavatör oldukça dengeli çalışan bir iş makinesidir ve bu yapı birçok alanda avantaj sağlamaktadır. Dar alanlarda manevra kabiliyeti sayesinde kolaylık sağlamakta ve verimli bir çalışma sunmaktadır. Öte yandan geniş hacimli işlerde de faydalanılabilen bu makine özellikle taşıma, kazma ve kaldırma alanlarında öne çıkar. Ekskavatör kullanımı operatörü tarafından gerçekleştirilir ve bilinçli bir kişi tarafından kontrol edilmelidir. Ayrıca ekskavatör bakımı da oldukça mühim bir konudur; en nihayetinde bir makine olan bu kazı aracı belirli periyotlarda düzenli bir şekilde bakıma ve kontrole ihtiyaç duymaktadır.
Ekskavatör Bakımı Hakkında
Ekskavatör modelleri bilindiği gibi yolların yapımında, kanalların yapımında, barajlar ve hava limanlarında çalışmalarda kullanılmaktadır. Her çeşit kazı işi için ekskavatör rahatlıkla kullanılabilmektedir. Aynı zamanda kullanıldığı çalışmalarda büyük kolaylık sağladığı da bilinmektedir. Ekskavatör, ağır malzemelerin taşınmasında, kaldırılmasında ya da her türlü dağlık arazide meydana gelmiş olan doğal afetler sonrasında yolların açılmasında görev üstlenen makinelerden biri olarak bilinmektedir. Piyasada yer alan iki çeşidinden biri paletli ekskavatör, biri de lastik tekerlekli ekskavatör olarak bilinmektedir. Bu iki çeşit makine de her türlü kazı ve kanal işinde çalışabilmektedir. Yollarda, barajların yapımında, inşaattaki her türlü işte kullanılabilmektedir. Ekskavatör kepçe ve kumanda şekline göre farklı şekillerde imal edilebilmektedir. Aynı zamanda yürüyüşlerine göre de çeşitlilik gösterebilmekte olan ekskavatörler oldukça yaygın bir şekilde pek çok alanda kullanılmaktadır. Ekskavatörün sorunsuz bir şekilde oldukça, yakıttan tasarruf ederek ve yedek parçası ile birlikte arıza yapmayacak şekilde çalışabilmesini sağlamak için günlük olarak bakımının yapılması gerekmektedir. Bu bakımlar aynı zamanda kontroller olarak da bilinmektedir. Bakım ve kontrolleri her gün düzenli olarak yapılan bir ekskavatör makinesinin aynı zamanda haftalık, aylık veya yıllık olarak da bakımının yapılması gerekmektedir. Bu oldukça önemli bir noktadır. Bu bağlamda en önemli husus ise bakımı yapacak kişi, yani makineyi kullanan kişidir. Makineyi kullanan kişilere ekskavatör operatörü denilmektedir. Ekskavatör bakımlarını ekskavatör operatörünün her gün düzenli bir şekilde yapması gerekmektedir. Günlük bakımlar ve kontrol düzenli olarak yapılmalıdır. Dört aşamada yapılan bakım şöyledir:
· Çalıştırma öncesinde yapılan kontrol,
· Isıtma öncesinde yapılan kontrol,
· Kullanma sırasında yapılan kontrol,
· İş bitiminde yapılan kontrol.
Çalıştırma öncesinde yapılan kontrol makinenin etrafında dolaşılarak yapılmaktadır. Makinede bir hasar olup olmadığına bakılır. Hava filtresi ile birlikte bağlantılarının da kontrol edilmesi gerekmektedir. Yağ ve yakıt sızıntıları da ayrıca kontrol edilir. Bunların yanı sıra sıvı sızıntılarını da kontrol etmek gerekmektedir. Benzer şekilde yağ, yakıt ve sıvıların seviyeleri de oldukça önemlidir ve kontrol edilmesi gerekmektedir. İş bitiminde ise yakıt ikmaline geçilmektedir. Ekskavatör temizlenmeli ve park edilerek motoru kapatılmalıdır. Düzenli olarak bu şekilde tekrarlanan ekskavatörler yüksek performansları ile kullanıcılara çok daha iyi bir hizmet sunacaktır. Aynı zamanda bakımları yapılmış olan her araç gibi ekskavatör makineleri de yüksek bir performans göstererek çalışmalarda kaliteli bir hizmet sunacaktır.
Günlük Ekskavatör Bakımında Dikkat Edilmesi Gereken Püf Noktalar
Ekskavatör kullanımı kadar ekskavatör bakımıda oldukça önemli bir konudur. Ekskavatörlerin, uzun ömürlülük ve maksimum verimlilik açısından bakımlarının ve kontrollerinin eksiksiz bir şekilde doğru zamanlarda yapılması gerekmektedir. Ekskavatör hareketleri, silindirler ve hidrolik motorlar sayesinde gerçekleşmektedir. Tüm bu bileşenlerin sağlıklı bir şekilde çalışmalarını sürdürebilmeleri için ekskavatör bakımı günlük, haftalık ve aylık şekilde devamlı olarak yapılmalıdır. Maksimum performans ve yüksek verim için bu bakımlar kesin olarak gereklidir.
- Günlük bakım için çalıştırmadan önce kontrol etmek, çalıştırırken kontrol etmek, çalıştıktan sonra ve iş bitiminin ardından kontrol etmek gerekmektedir. Aracı tamamen doğru bir şekilde kullanan bir operatör bu bakımları aksatmaz ve kullandığı araç çok daha uzun ömürlü olur.
- Çalıştırmadan önce yapılacak kontrol için ekskavatörün etrafında herhangi bir sızıntı, gevşek bir cıvata veya aşınma olup olmadığı kontrol edilir.
- Ekskavatör şasesi, paletli ise paletleri ve bıçağı kontrol edilir. Yakıt deposundaki toz ve kir kontrol edilmeli, gerekliyse temizlenmeli; yağ sızıntısı kontrol edilmeli ve herhangi bir sorun olmadığı görülmelidir.
- Ekskavatör içinde bulunan sıvıların miktarlarının kontrolü yapılmalı, doğru miktarda olduğundan emin olunmalıdır.
- Ekskavatör çalıştırılırken yapılan kontrol sırasında, motor sesi dinlenir, herhangi bir yanlış veya farklı ses gelip gelmediği kontrol edilir.
- Kepçe hareket ettirilip kontrol edilir.
- Makineyi kullanırken de göstergeleri belli aralıklarla kontrol etmekte büyük fayda vardır.
- Ekskavatörlerde iş bitimindeki bakımı için, temizlik yapılmalı, yakıt eklenmeli, park freni yapılmalı, park alanına çekilmelidir.
- Ekskavatör için hidrolik yağ seviyeleri çok mühimdir; kontrol edilmeli ve herhangi bir aksi durumda yağ eklemesi yapılmalıdır.
- Ekskavatör hidroliklerin yağı için eklenecek yağ, kullanılmış olan yağ ile aynı cins olmalıdır.
- Ekskavatör için palet kontrolü de bakım için oldukça önemlidir. Paletlerin gerginlikleri kontrol edilmelidir. Bir taraftaki palet havaya kaldırılarak kontrol edilir ve paletteki boşluk ölçülür.
Ekskavatör Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Ekskavatör makineleri iş makinelerinin içerisinde toprakla ilgili işlerde kullanılmakta olan bir makinedir. Buna ek olarak mermer ocaklarında olduğu gibi ağır blokları itme ve çekme işlerinde de kullanılabilmektedir. Ekskavatörler arasında kepçeler, ters kepçeli ekskavatörler, klemşel gibi çeşitleri bulunmaktadır. Kullanılan gücün ne kadar aktarıldığına göre değişen zincirli veya hidrolik olan sistemler bu makinelerin temelini oluşturmaktadır. Kullanıcıları, ekskavatörleri hem küçük alanları açmak hem de geniş alanlarda çeşitli faaliyetler için kullanmaktadır. Çeşitli boyutlarda ve güçlerde üretilen ekskavatörler kullanılacağı alanın ve işin boyutuna göre seçilebilir. Ekskavatör çeşitleri arasından kazılacak yerin durumuna göre seçim yapmak gerekmektedir. Zeminin ve zeminde kazılacak yerin büyüklüğünü ve derinliği bu konuda büyük söz sahibidir. Bu maddeler göz önünde bulundurularak paletli ya da tekerlekleri makineler tercih edilmektedir. Kazılacak olan zeminde oluşabilecek hasarları göz önünde bulundurmak gerektiğinden, zeminin durumuna göre de kullanılan makineler değişiklik gösterebilmektedir. Zemin tipine uygun makine seçilmesi hem projenin hem de operatörün sağlığı açısından büyük önem taşır. Kazıdan ziyade şev kesim, kaldırma ve yükleme gibi işlemlerde de sıklıkla kullanılan ekskavatör makineleri mevcuttur. Bunlar, pek çok farklı oldukça büyük bir kolaylık sağlamakla bilinmektedir. Kullanım şekli ve büyüklük itibari ile ağır iş makinelerin arasında olan ekskavatör modelleri, kullanıldıkları alanlarda işleri oldukça kolaylaştırmaktadır.