İş makinelerinin hayatımızda çok temel bir rolü olduğu ve bu araçların birçok işkolunda vazgeçilmez bir konuma sahip olduğu şüphesiz. Ancak böylesi önemli bir alana sahip olan iş makineleri ayrıca birçok kişi açısından oldukça ilgi çekici bir merak konusu. Ülke genelinde, çalışmakta olan iş makinelerini seyretmekten büyük mutluluk duyan birçok kişi olduğuna hiç şüphe yok. Sadece işlevleri yoluyla değil, tasarımları ve çalışma mekanizmaları sayesinde de büyük hayranlık uyandıran iş makineleri ile ilgili ilgi çekici bilgiler edinmek istiyorsanız, doğru yerdesiniz! Şimdiye kadar üretilmiş olan en büyük iş makinelerini gelin, biraz daha yakından inceleyelim…
1 – Bagger 293 – Küreme Tekerli Ekskavatör
Dünyanın hem en büyük ekskavatörü hem de en büyük iş makinesi unvanına sahip olan Bagger 293, 96 metre uzunluğa ve 225 metre genişliğe sahip. Devasa hacminin yanı sıra 8 tane tek katlı eve denk gelen 14 bin ton ağırlığında olması sebebiyle yaygın olarak canavar makine diye adlandırılıyor. Çalıştırıldığında 2500 evin kullanacağı elektrik enerjisine denk miktarda enerji tüketiyor. Sahip olduğu 18 tane devasa kova sayesinde günde 240 bin metreküp toprak kazma yetisine sahip. Madencilikte ve özellikle maden arama işlemlerinde yaygın olarak kullanılıyor.
2 – Berta – TBM (Tünel Açma Makinesi)
Dünyanın en büyük tünel açma makinesi olan Berta, Amerika’nın Washington’a bağlı Seattle şehrinin altında 2 mil uzunluğunda bir tünel inşa etmek için tasarlanmış ve üretilmiş. Çapı yaklaşık olarak 17 metre olan bu devasa tünel açma makinesinin yüksekliği ise 5 katlı bir apartmanla hemen hemen aynı. Makinenin bir konumdan başka bir konuma taşınması için 241 parçaya ayrılması gerekiyor ve bu parçaların en ağırı 900 ton ağırlığa sahip. Tünel açma projesinin ortasında bozulduğu için şu anda tamir aşamasında. Gerekli onarımların tamamlanmasının 2-3 yıl daha süreceği tahmin ediliyor. Sonrasında umarız ki “Büyük Berta” yeniden aramızda olacak.
3 – NASA Crawler – Transporter
Yaklaşık 50 yaşında bir makine olan NASA Crawler, uzay mekiklerini taşımak ve harekete geçirmek için NASA tarafından kullanılıyor. 2015 yılında Mars’a yolculuk için modifiye edilmiş olan araç, oldukça güçlü bir yapıya ve gürültülü bir çalışma biçimine sahip. NASA Crawler’ın kendi ağırlığı 2500 ton civarındayken, taşıyabildiği yük miktarı 6000 ton ile 8000 ton arasında farklılık gösteriyor. 40 metre uzunluğa ve 35 metre genişliğe sahip olan bu transporter, şu an yer yüzünde mevcut olan iki adet dev transporterdan bir tanesi. Ömrü boyunca 3350 kilometreye yakın yol kat etmiş olan NASA Crawler, her biri 2750 beygir gücünde 2 adet dizel motora sahip.
4 – Bucyrus 2570W – Vargel
Dünyanın en büyük vargeli olan Bucyrus 2570W’in ağırlığı 6000 tona yakınken yüksekliği ise 20 katlı bir ev ile hemen hemen aynı. Old Glory ismiyle de anılan bu makinenin bom uzunluğu 95 metre civarında ve bu sayede 40 metreyi aşan derinliklere kadar kazma işlemi gerçekleştirebiliyor. Kovası sayesinde 76 metreküp hacim kaplayan materyali kazabiliyor. Ancak çok hızlı bir makine olmayan Bucyrus 2570W, en yüksek hıza ulaştığı anda saatte 0,25 kilometre yol kat edebiliyor.
5 – P&H 4800XPC – Elektrikli Halatlı Yükleyici
Komatsu’nun ürünleri arasında yer alan P&H 4100XPC önceden yeryüzünün en büyük elektrikli halatlı yükleyicisiydi. 109 ton ağırlığa sahip olan bu makine, yaklaşık 15 metre uzunluğundaydı. Büyük miktarlardaki toprak örtüsünü ve madeni daha etkin bir biçimde yüklemek için üretilmiş bu modelden esinlenen Komatsu, piyasaya yeni bir model sürdü: P&H 4800XPC. Yaklaşık 15 metre yüksekliğe, 15 metre genişliğe ve 15 metre uzunluğa sahip olan bu makine, şu anda piyasada bulunan en büyük elektrikli halatlı yükleyici. Kepçe kapasitesi 65 metreküp ile 70 metreküp arasında farklılık gösteriyorken, makine 580 ton materyalin yükleme işlemini 6 dakikadan biraz daha uzun bir süre içerisinde tamamlayabiliyor.
6 – CAT 6120B – Hidrolik Kepçe
Dünyanın en büyük hidrolik kepçe modeli olan CAT 6120B, 1400 ton çalışma ağırlığına sahip. Ön kısmında bulunan devasa kepçe sayesinde her turda materyal yoğunluğuna bağlı olarak 46 metreküp ile 65 metreküp arasında değişen hacimlerde materyal taşıyabiliyor.
7 – BelAZ 75710 – Damperli Kamyon
Dünyanın en büyük damperli kamyonu olan BelAZ 75710, 8 metre yüksekliğinde, 10 metre genişliğinde, 20 metre uzunluğunda ve 810 ton ağırlığında. Bir diğer deyişle, ağırlığı 100 tane yetişkin filin toplam ağırlığına eşit. 500 tona yakın taşıma kapasitesi de hesaba katıldığında oldukça ağır bir makine olmasına rağmen 70 kilometre/saat hıza ulaşabiliyor. Her biri 2300 beygir gücüne sahip, 16 silindirli iki ayrı turbo motoru bulunuyor.
8 – Liebherr 9800 – Maden Ekskavatörü
Madencilikte kullanılan en büyük ekskavatör modellerinden biri olan Liebherr 9800, 810 ton ağırlığında bir makine. Tek turda 92 ton yük taşıma kapasitesi olan bu ekskavatörde ataşman olarak kürek ya da kova kullanılıyor. Kürek ataşmanının kapasitesi 42 metreküp iken kova ataşmanı 47 metreküp hacminde malzeme alabiliyor.
9 – P&H L2350 – Yükleyici
Bir yükleyici modeli olan P&H L2350, Guinness Rekorlar Kitabı’nda dünyanın en büyük toprak kazma makinesi unvanına sahip. 80 ton ağırlığında, 7,3 metre yüksekliğinde ve 3,5 metre genişliğinde olan bu makine, 400 tona kadar kapasitesi olan kamyonlara yükleme yapmak için tasarlanmış ve tek turda 72 ton yük kaldırabiliyor. 2300 beygir gücüne sahip motorlarla çalışan P&H L2350’de kullanılan standart bir kova, ortalama 40 metreküp hacminde materyal yüklenebiliyor.
10 – Komatsu D575A – Dozer
Komatsu’nun dozer modellerinden biri olan D575A, temel olarak ABD, Kanada ve Avustralya’daki madenlerde kullanılmak üzere üretilmiş. Süper dozer olarak da anılan bu makinenin uzunluğu 11 metre, genişliği 7 metre ve yüksekliği 5 metre. 152 ton ağırlığında olan bu dozerin standart bıçaklarının genişliği ise 7 metreyi aşıyor ve yüksekliği 3 metreyi buluyor. D575A, her turda 69 metreküp materyal taşıyabiliyor. 1150 beygir gücünde bir motor ile çalışıyor ve 1991 yılından itibaren üretiliyor.
Canavar kamyonlar, süper dozerler ve devasa vinçler dünyanın her yerinde çeşitli çalışma sahalarında kullanılan mühendislik harikası makineler. Herhangi bir insanın yanında dururken kendini küçücük hissedeceği bu devasa araçlar, büyüklüklerinin yanı sıra tasarımları ve sahip oldukları güç ile de başınızı döndürecek.