İnşaat alanındaki faaliyetler arttıkça, iş makinelerine olan ihtiyaç da artar. Yüksek maliyetler isteyen inşaat sektöründeki harcamaları asgari seviyeye düşürmek için çok amaçlı ve çok fonksiyonlu makineler kullanılır. İsmini ilk olarak 2016’da duyuran çok fonksiyonlu iş makineleri, sektörde yaygın olarak ‘smart (akıllı) makineler’ adıyla bilinir. Aynı anda birden fazla işi tek başına yaparak zamandan ve maliyetten kazandıran bu makinelerin hangi alanlarda nasıl kullanıldığını, avantajlarını ve fonksiyonlarını sizin için derledik.
Çok Fonksiyonlu İş Makinesi Nedir?
Çok fonksiyonlu iş makinelerinin en basit tanımı, tek gövde üzerinde farklı ataşmanlarla farklı zemin türlerinde birden fazla işi tek başına yapabilen yeni nesil iş makineleridir. Sağladığı faydalar göz önüne alınınca son yıllarda daha da önem kazanan çok fonksiyonlu iş makineleri, 2016 yılından bu yana en çok tercih edilen iş makinesi türleri arasındadır.
Çok Fonksiyonlu İş Makinesi Neler Yapabilir?
Forklift, demir paletler kullanarak yük kaldıran, taşıyan ve istifleyen araçtır. Loder, hidrolik kepçe ile iş gören yükleme aracıdır. Ekskavatörler ise kazma işlemi sağlayan makinelerdir. Asgari donanımlı bir çok fonksiyonlu iş makinesi, Forklift, Ekskavatör ve Loder araçlarının yaptığı işleri tek başına üstlenebilir.
Çok Fonksiyonlu İş Makinesinin Avantajları Nelerdir?
İnşaat sektörünün en büyük gider kalemlerinden biri, sahada ihtiyaç duydukları ekipmanlar olan iş makineleri ve operatörlere ödenen ücretlerdir. Çok fonksiyonlu iş makinesinin en önemli avantajı bütçeye katkıda bulunmasıdır. Çok fonksiyonlu iş makineleri ayrıca;
- Sahadaki çalışmada mesai süresini azaltır.
- Tek makineyle masraf gider kalemini azaltır.
- Tek operatör gerektirdiği için personel maaş masrafını düşürür.
- Farklı zeminlerde araç değişimine ihtiyaç duymadan hareket kabiliyeti sağlar.
- Tek makine üzerinde çok çeşitli ataşman kullanılabilir.
- Çalışma sahasında oluşan makine kalabalığını önler.
- Sürüş ve kullanım güvenliği sağlar.
- Çok fonksiyonlu iş makineleri satın alımlarda öncelikli olarak değerlendirilir.
Çok Fonksiyonlu İş Makinesi Türleri Nelerdir?
Kazıcı Yükleyiciler: Beko Loder olarak bilinen kazıcı yükleyiciler, kanal kazma işlerinde ve kayaları kırma işlerinde, yükleme de dahil bütün işi tek başına yapabilir. Sektörde %40’lık paya sahip olan kazıcı yükleyiciler, traktöre monte edilebilirler. Lastikli yükleyici ve ekskavatörü ayrı ayrı kiralamak yerine Beko Loder kiralayarak aynı işlerin tek bir operatör ile yapılması sağlanabilir. Çalışma sahasındaki en büyük avantajı ise, nakliye masraflarını düşürmesidir. Farklı zemin türlerinde sürülebilmesi için dizayn edilen Beko Loder, asfalt yolda, arazide veya şehir içi trafikte rahatlıkla kullanılabilir.
Mini Yükleyiciler: Skid steer loader olarak bilinen çok fonksiyonlu mini yükleyici makineler, birden fazla fonksiyonu ile firmalara büyük fayda sağlayan araçlar arasındadır. Bobcat markasıyla yaygınlaştığı için genel olarak bu isimle anılırlar. Boyundan büyük faydası olan mini yükleyiciler, küçük çaptaki temellerin kazısında, basit çukur açma işlerinde, serme, doldurma, taşıma ve yükleme eylemlerinde tek başına çalışabilir. Dar alanlarda hareket kabiliyeti ve hızı vardır. Yüksek katlı yapılara tonlarca ağırlığı olan malzemeleri kolay şekilde kaldırarak kendi çevresinde 360 derecelik dönüş yapabilir. Ortalama olarak altmış kadar farklı ataşmanla çalışabilir. Ataşman değişim süresi bir dakikadır.
Teleskopik Yükleyiciler: Telehandler denilen bu makinelerde vinç ile forklift özellikleri tek bir araçta birleşir. Farklı görevleri tek başına yapması için kompakt olarak tasarlanırlar. Loder ataşmanı takılırsa yükleyici, Manlift ataşmanı takılırsa personel yükseltici, yer süpürme ya da araç üzerinde sepetli vinç olarak çeşitli görevleri üstlenebilir. Forklift olarak kullanıldığında da yük taşıma ve kaldırma yüksekliği olarak üstün performans gösterirler. Her türlü araziye uyumludur ve yakıt tüketimi oldukça düşüktür. Değişken koşullardaki farklı arazi şartlarında çalışma sahasına sorunsuz şekilde ulaşım sağladığı için sıklıkla tercih edilirler.
Çok Fonksiyonlu İş Makinesinin Sektördeki Yeri
Ekskavatör tipi smart makineler, kepçe, çekme kepçe, vinç ve forklift görevleriyle toprak işlerinde, depolarda, alışveriş merkezlerinde, sanayi endüstrilerinde kurulum, montaj, demontaj veya istifleme gibi çoklu görevleri başarıyla yerine getirir. Maliyet düşürme konusunda en büyük tasarrufu sağlayan çok fonksiyonlu makineler, teknolojik donanımlarıyla da yeni nesil projelerin göz bebeği konumundadır. Yüksek performans eşliğinde artan verimlilik, proje teslim sürelerinin kısaltılmasında da etkilidir. İş yüküne göre 6 tonluk, 8 tonluk veya 10 tonluk ekskavatörler, kısa sürede çok iş yaparak proje sahiplerini, idarecileri ve işçileri memnun eder. Şantiye sahalarında makine kalabalığını da engelleyen 3in1 smart ekskavatörler, kullanım kolaylığı ve güvenliği de sağlar. Hem dijital hem de mekanik aksamlarında geliştirme çalışmalarının sürdüğü çok fonksiyonlu iş makinelerinin, sektörde çok daha büyük bir pazara ulaşacağı ön görülür.
Çok Fonksiyonlu İş Makinesi Ataşmanları Nelerdir?
Her çeşit hidrolik ataşman, hidrolik kilitli değiştirici yardımıyla saniyeler içinde yenilenebilir.
- Forklift çatalları
- Kazıcı kovalar
- Yükleyici kovalar
- Kırıcılar
Ayrıca yardımcı hidrolik hattın yardımıyla aşağıdaki ataşmanlar da seri değişim özelliğiyle birlikte kullanılabilir.
- Kırıcılar
- Burgular
- Testereler
- Deliciler
- Parke döşeyiciler
- Beton karıştırıcılar
Hidrolik ataşman değiştirme üniteleri, otomatik mekanik kilitleme ve hidrolik kilitleme için ayrı ayrı güvenlik sağlar. Kilit açma düğmeleri de hidroliktir.
Ek Fonksiyonlar ve Özellikler
Çok amaçlı smart bom makineler saatte 10 km. hız yapma kapasitesine sahiptir. Yüksek kaldırma kuvvetini dengeleyecek kompakt tasarımıyla çevik ve seridir. Kontrol valfleri yüke karşı duyarlı ve debi paylaşımlıdır. Eş zamanlı hareketler kesintisiz ve beklemeden gerçekleşir. Bom toplama esnasında aynı anda dönme işlemi de yapılabilir. Tek bir smart bom makine ile tüm şantiye işleri kolaylıkla halledilebilir. Ekskavatör ayarıyla hassas kazı yapmasını sağlayabilir, greyder ataşmanı olarak hareketli küreme bıçaklarını kullanabilirsiniz.
Çok fonksiyonlu iş makinelerinde operatör konforu da düşünülmüş, güvenlik ve rahatlık ön planda tutulmuştur. Kabinlerde dört mevsim çalışmaya elverişli ortam hazırlayacak olan dijital klimalar bulunur. Açılabilir panoramik cam yapısıyla azami görüş alanı sağlanır. Koltuklar ileri, geri, yukarı ve aşağı hareket edebilir. Hoparlörler, temiz ve net ses ayarındadır, radyo dinlenebilir. Dokunmatik dijital ekranlı kontrol panelleri, standart FOBS ve ROBS onaylı kabin donanımlarının vazgeçilmez bir parçasıdır. Kumanda kolları kişiye özel olarak ayarlanabilir. ISO 1026’ya uygun su ısıtma sistemi mevcuttur. Hidrolik yağ sıcaklığı, hararet ve yakıt seviyesi için sesli ve görüntülü ikaz uyarıları bulunur.
İçten soğutmalı turbo şarja sahip motorları vardır. Su soğutmalı 4 silindirli dizel motorlar, siklonik kuru kartuşlu havalandırma filtresi taşır. 110 Amper (12 Volt) akü, 12 Volt gerilim, 80 Amper (12 Volt) alternatör ve 2.3 kW (12 Volt) marş motoruyla çalışır. Geniş kauçuk paletleri 400 mm., alt şasinin yerden yüksekliği ise 330 mm.’dir. Kapalı devre hidrostatik akımı yüke duyarlı pompa ile yapar. 2 adet değişken (tandem) deplasmanlı pompa, otomatik güç kontrollüdür. Otomatik frenli çift kademeli yürüyüş motorlarına sahiptir. Ekskavatör modundayken ayak pedalı ile kumanda edilebilir. Kompakt Forklift modundayken kumanda kolu ile yönetilir. 4100 daN çekme kuvvetiyle 1. aralıkta saatte 5 km., ikinci aralıkta saatte 10 km. hız yapar. Ön kısımlarda 2 adet LED çalışma lambası, arka tarafında en az 1 adet LED çalışma lambası vardır.