Yol yapım makineleri, inşaat ekipmanları, madencilik ekipmanları ve diğer amaçlar için üretilmiş ağır iş makineleri önemli bir yatırımı temsil etmektedir. İstatistiklere göre geride bıraktığımız yılda, inşaat ve yapı sektöründe çalışmakta olan insanlar her zamankinden daha fazla inşaat ekipmanı ve ağır iş makinesi satın aldı. İster bir şantiyede çalışıyor, ister yoğun bir otoyolda yol bakımı yapıyor veya büyük ölçekli peyzaj projesini yürütüyor olun, işi hem daha kolay hem de daha güvenli hale getirmek için güçlü iş makineleri mutlaka gereksinim duyacağınız araçlardır.
Peki kullanmakta olduğunuz bu çok amaçlı iş makineleri ve araçlarının güçlerinin sınırları nelerdir? Diğer bir deyişle, devasa projelerde görev almakta olan iş makinesi çeşitleri içerisinde dünyanın en güçlü iş makineleri hangileridir? Canavar kamyonlar, süper dozerler ve devasa vinçler, dünyanın her yerindeki şantiyelerde bulunan göz alıcı mühendislik başarılarıdır. Şimdiye kadar yapılmış en büyük, en hantal ve en güçlü 5 madencilik ve inşaat makinesini gelin hep birlikte inceleyelim.
3000 Tonluk Ağırlık Kaldırabilen Devasa Paletli Vinç
Paletli vinçler, ağır kaldırma işlerinde, büyük montajlar için bina yapımında ve rüzgar türbini yapımı gibi işlerde sıklıkla kullanılan yardımcı iş makineleridir. Etkileyici ve geniş kaldırma kapasitesi yelpazesi ile paletli vinçler, yüklenicinin yüksek kapasitesi nedeniyle tercih ettiği vinç türüdür. Bu vinç türü, üstün stabilite ve hareket kabiliyeti sağlayan bir dizi palet içeren bir alt takım üzerine monte edilmiştir. Paletli vinçler, uzun mesafelerde dayanıklılık ve stabilite sundukları için, al-taşı işleri ve ağır yük kaldırma uygulamaları için idealdir.
Askıda bir yük olsa bile şantiye zemininde neredeyse her yere hareket edebilme kapasitesine sahiptirler. Paletli vinçler modüler bir yapıya sahip olmalarına rağmen bileşenleri kolaylıkla yönetilebilir yüklere ayrılmaktadır. Bu, bir şantiyeden diğerine hızlı ve sorunsuz ulaşım imkanı tanımaktadır. Elbette paletli vinç tanımı tek bir iş makinesi türünü tarif etmemektedir. Paletli iş makinesi tanımı içerisinde kafes bomlu paletli vinçler ve teleskopik paletli vinçler gibi iş makinesi türleri yer almaktadır. Dünyanın en güçlü paletli vinci ise tek bir seferde 30 mavi balinayı veya 3000 tonluk bir ağırlığı kaldırabilecek şekilde tasarlanmıştır. Bu özel paletli vincin tamamen uzatılmış hali Johannesburg’daki Carlton Center’dan daha uzundur. Ana bomu bir buçuk futbol sahası uzunluğundadır ve kanca bloğu ise 11 ton ağırlığındadır. Basitçe düşünürsek bu paletli vincin kanca bloğu, ortalama bir aile otomobilinin yaklaşık olarak 6 katı kadar ağırdır.
Devasa Taşıma Kamyonu
Taşıma kamyonları, yüksek üretimli madencilik ve ağır hizmet tipi inşaat ortamlarında kullanılmak üzere özel olarak tasarlanmış, otoyol dışı, sabit damperli kamyonlardır. Taşıma kamyonları ayrıca inşaat ekipmanlarının şantiyeden şantiyeye taşınması için de kullanılır. Bazıları çekilen ekipmanı desteklemek için çok dingillidir. Taşıma kamyonları tasarım olarak damperli kamyonlara benzer ancak daha sağlam ve aynı zamanda çok daha büyük olma eğilimindedirler çünkü bunlar yüksek hacimli malzemelerin düzenli olarak taşınması gereken uygulamalar için tasarlanmışlardır.
Birçok üretici, farklı boyutlarda bir dizi kamyon üretir ve normal modellerin arızalanabileceği aşırı soğuk veya sıcak ortamlarda çalışmak gibi belirli uygulamalar için talep üzerine bunları özelleştirebilir. Taşıma kamyonu, sürücü için bir kabin ve büyük bir taşıma yatağı içerir. Yatak, yükleri boşaltmak için devrilebilir ve ayrıca içindekileri boşaltmak için açılan kapılara sahip olabilir. Taşıma kamyonları çok yüksek bir ağırlık derecesine ve son derece ağır yükleri taşıyacak bir tasarıma sahiptir. Madencilik ve büyük inşaat sahalarının çevresinde bulunan kaya, kırık beton ve diğer malzemeler, ağır ve yüksek hacimli olma eğilimindedir ve bu da özel bir taşıma kamyonunu gerekli kılar. Çoğu taşıma kamyonu, zeminin engebeli olabileceği ortamlarda arazi kullanımı için tasarlanmıştır. Güçlü şoklara ve stabilite için diğer özelliklere sahiptirler, ancak konfor genellikle tasarımcı öncelikleri listesinde yüksek değildir.
Taşıma kamyonları yavaş hareket etmeleri gereken koşullarda hareket ettiğinden ve hızın artması motor tasarımında önemli değişiklikler gerektireceğinden, en yüksek hızlar sınırlı olma eğilimindedir. Peki, dünyanın en güçlü iş makineleri listesinde yer alan taşıma kamyonu hangisidir? Dünyanın en güçlü taşıma kamyonu 400 ton taşıma kapasitesi sahiptir ve o kadar büyüktür ki, ayrı parçalar halinde taşınması ve şantiyeye taşındıktan sonra orada monte edilmesi gerekir. İki adet çift katlı otobüsten daha uzundur ve dokuz metreden daha geniştir. Kamyonun altı adet olan mega boyuttaki lastiklerinin her biri 5300 kg ağırlığındadır -ki bu yetişkin bir gergedanın ağırlığından iki buçuk kat daha fazladır. Gerçekten güçlü iş makineleri sınıfında yer almasına şaşırmamız gerekir doğrusu.
Çılgın Madencilik Ekskavatörleri
Madencilik ekskavatörü, madencilik operasyonlarında, özellikle de yüzey madenciliğinde ham maddeyi kazmak için kullanılan bir tür ağır iş makinesidir. Kazıcı ekskavatörler, elektrikli kepçeler, kepçe tekerlekli ekskavatörler ve çekmeli ekskavatörler dahil olmak üzere, yüzey madenciliği operasyonlarında yaygın olarak kullanılan çeşitli ekskavatör türleri mevcuttur. Bazı madencilik ekskavatörleri, herhangi bir şantiyede görülen tipik bekolu ekskavatörden esasen farklı olmasa da bu türdeki diğer makineler şimdiye kadar yapılmış en büyük makineler arasındadır ve saatte yüzlerce metreküp malzeme kazabilir.
Çeşitli iş makinesi markaları çeşitli sektörlere hitap etmek ve en iyi iş makineleri üretmek için kıyasıya bir yarış içerisindedir. Bu yarış elbette en güçlü kepçeler ile ekskavatörleri üretmek için de geçerlidir. Peki sıradan ekskavatörleri bir kenara bırakırsak dünyanın en güçlü madencilik ekskavatörü hangisidir? Tek seferde 92 tona kadar yük taşıma kapasitesi ile bugün mevcut olan en verimli kazı aleti bir madencilik ekskavatörüdür. Aynı zamanda bu iş makinesi en büyük iş makinelerinden de biridir. Makine 810 ton ağırlığındadır yani bir uzay mekiğinin yaklaşık olarak dokuz katı ağırlığındadır ve sırasıyla 42 veya 47 metreküp kepçe veya kepçe kapasitesine sahip. Ayrıca sahip olduğu 2984 kW’lık bir motor kapasitesi, bir F1 yarış arabasınınkinin ise dört katıdır.
Canavar Tünel Açma Makinesi
“Köstebek” olarak da bilinen bir tünel açma makineleri, çeşitli toprak ile kaya tabakalarını ve dairesel kesitli tünelleri kazmak için kullanılan bir makinedir. Mikrotünelleme işlemi için de kullanılabilmektedirler. Sert kayadan kuma kadar her şeyi delmek için tasarlanmışlardır. Tünel çapları bugüne kadar bir metreden 17,6 metreye kadar değişebilir. Çapı bir metreden az olan tüneller tipik olarak kazısız inşaat yöntemleri veya yatay yönlü sondaj kullanılarak yapılabilir.
Tünel açma makineleri, u-şekilli, at nalı şekilli, kare veya dikdörtgen tüneller dahil olmak üzere dairesel olmayan tünelleri kazmak için de kullanılabilmektedirler. Seattle şehrinin altında tünel açmak için özel olarak tasarlanmış olan bir tünel açma makinesi, türünün en büyük makinesidir. Yaklaşık 99 metre uzunluğundadır ve 6100 ton ağırlığındadır. Üretilmesi 80 milyon dolara mal olmuştur. Kesici tamburu 17,5 metre çapa sahiptir ve devasa boyutu nedeniyle makine bölümler halinde ABD’ ye sevk edilerek orada monte edilmiştir.
Dozerlerin Kralı: Süper Dozer
Dünyanın en güçlü 5 iş makinesi listemizin son adayı ise bir süper dozerdir. Süper Dozer, yaklaşık 11 metre uzunluğunda, 7 metre genişliğinde ve 5 metre yüksekliğinde devasa bir hafriyat makinesidir. Yaklaşık olarak 152.000 kg ağırlığındadır ve 7 metreden geniş olan ve 3 metre yüksekliğe sahip ‘standart’ bir bıçağı bulunmaktadır. Süper dozer, tek seferde 69 metreküp malzeme taşıyabilmektedir ki bu, 6,5 ton beton karıştırma kamyonunun eşdeğer tambur hacmi demektir.
Gelecek yıllar içerisinde bizleri başka hangi iş makinesi modelleri bekliyor olacağını hep birlikte göreceğiz. Görünen o ki iş makinesi çeşitleri bizleri şaşırtmaya devam edecek.