İş makinesine ihtiyaç duyulan alan neresi olursa olsun her zaman yüksek maliyet gerektiren bir gider kalemidir. Proje yöneticileri maliyet konusunda tasarruf etmek istediğinde sıfır yerine ikinci el iş makinelerine yönelir. İlk akla gelenler makinenin yaşı, yıpranma durumu gibi genel sorular olsa da dikkat edilmesi gereken farklı detaylar da vardır. İkinci el iş makinesi piyasasında fiyatları etkileyen 8 maddelik faktörü sizin için derledik. Bu konuda desteğe ihtiyacı olan herkesin bilmesi gereken en önemli başlıklar şunlar:
1.Piyasadaki Arz ile İş Makinesinin Türüne Olan Talebin Dengesi
Ekonomik alandaki tüm sektörlerde olduğu gibi piyasanın arz ve talep dengesi fiyatları etkileyen başlıca unsur olarak karşınıza çıkar. Sektörde oyuncu konumunda olan satıcılar, müşteri talepleri yükseldikçe fiyatları da yükseltir. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte yeni iş makinelerinin sunulması, eski makinelere olan talebi düşürür. Talebin düşmüş olması otomatik olarak fiyatları da düşürür. İkinci el iş makinesi seçerken ihtiyacınızı karşılayan modelin piyasada bulunurluk dengesini araştırırsanız, aynı işi gören farklı modellerden faydalanarak daha ucuza mâl edebilirsiniz.
2. Genel Anlamda Ülkenin ve Dünyanın Ekonomik Durumu
Ulusal ve uluslararası çapta yaşanan ekonomik gelişmeler, hem iç ekonomiyi hem de dış ekonomiyi büyük oranda etkiler. Küresel kriz dönemlerinde olduğu gibi ülke içinde ve dışında yüksek enflasyon yaşanıyorsa, fiyatlar da olumsuz etkilenecek ve yükselecektir. Bazı dönemlerde sadece belirli bir sektörde kriz yaşanıyor olabilir. İşinizle ilgili sektörel bir kriz döneminde bulunuyorsanız, ikinci el iş makinesi almak için biraz daha bekleyebilir ya da daha eski modellerle ilgilenebilirsiniz. Kriz çözüldüğü zaman fiyatların hızlı bir şekilde yükselmesi kaçınılmazdır. Satıcının ya da alıcının insiyatifinde olmayan bu durumu kotarmak için kriz olmayan sektörlerdeki veya bölgelerdeki alım satım piyasaları değerlendirilebilir. Arzın yüksek olduğu, talebin düşük olduğu alanlara yönelerek bütçeye göre uygun iş makinesi bulmak mümkündür.
3.Marka, Üretim Yeri, Yedek Parça, Servis, Bakım ve Onarım
Küresel markaların daha çok tercih edilmesindeki en önemli sebep satış sonrası müşteri ilişkileri ve yaygın servis ağıdır. Sektördeki bazı markaların piyasayı domine ettiği sanılsa da, asıl mesele bakım onarım kolaylığıdır. Yedek parça bulma konusunda sıkıntı yaratmayan, tescilli üretimi ile kolay kolay yedek parça ihtiyacı da doğurmayan kendini ispatlamış markalarda fiyat da yüksektir. Sorunsuz bir müşteri deneyimi, kulaktan kulağa çok hızlı yayılır. Kaliteli makinelerle çalışmak için diğerlerine göre biraz daha fazla ödeme yapmak durumunda olabilirsiniz ancak bu aynı zamanda iş devamlılığında sürekliliği sağlayan ciddi bir faktördür.
4.İş Makinesinin Modeli, Teknik ve Mekanik Özellikleri
Teknik özellik ve donanım bakımından zengin olan iş makineleri, piyasa koşullarına göre dalgalı fiyat skalasına sahiptir. Bazı modeller belirli bir sahada, belirli bir iş için özel olarak üretilirler. Hususi işlere yönelik üretilen makinelerin fiyatları da yüksek olabilir. Çok amaçlı ve çok yaygın bulunan modeller daha çok alıcı bulduğu için daha uygun fiyatlarla satılır. İş makinesinin gövdesi ataşman ekipmanlarıyla birlikte bir bütündür. Bu ekipmanlar ne kadar çok veya nadir bulunuyorsa ve fonksiyonları ne kadar kıymetliyse, fiyatları da olumlu ya da olumsuz etkileme gücüne sahiptir. İkinci el iş makinesi alırken ihtiyacınızdan fazla iş gören makinelere daha fazla ödeme yapmanıza gerek yoktur. Sadece gerekli olan teknik özellik ve mekanik ekipmana ödeme yapmak daha ekonomik bir seçim olabilir.
5.İş Makinesinin Yaşı ve Yıpranma Durumu
Araç alım satımlarında ilk sorulan sorulardan biri de aracın üretim yılı ve yaşıdır. Fiyata etki eden en önemli faktörlerden birinin araç yaşı olduğu kesindir ancak burada dikkat etmeniz gereken şey aracın yıpranma durumudur. Üretim yılı on yılı geçmiş bir iş makinesi sektörde sadece beş yıl çalışmış olabilir. Ya da fabrikadan çıkar çıkmaz satılan bir iş makinesi, aralıksız olarak on yıl sürekli çalışmış olabilir. Yaş faktörü, daha çok modelin teknik özelliklerini ve donanımlarını belirlemek için değerlendirilmelidir. Satıcılar, ellerindeki eski makinelerin cazibesini yükseltmek için gerekli tamirleri ve ince temizliğini yaptırır. Yıpranma durumu yüksek olan makineler bu aşamada boyanarak kusurları kamufle edilir. İş makinesinin daha ne kadar süreyle sorunsuz çalışabileceğinin anlaşılması için uzman kişilerden detaylı bir teknik inceleme ve danışmanlık alınması tavsiye edilir. Demir yorgunluğu, yedek parça ihtiyacı, düzenli bakım ve onarım çalışması için harcanacak olan süre ve mâli giderlerin iyi hesaplanması, fiyata oranlanması ve buna göre seçim yapılması gerekir. Seçilen iş makinesinin piyasada daha ne kadar iş göreceği de iyi değerlendirilmelidir. Çok fonksiyonlu iş makinelerinde olduğu gibi yeni bir teknoloji, eski makinelere oranla daha ekonomik bir tasarruf sağlayarak mevcut makinenin gözden düşmesine sebep olabilir.
6.İş Makinesini Satan Kişi veya Kurumun Güvenilirliği
İkinci el iş makinesi satışlarında marka ve yaş kadar satıcının saygınlığı da fiyatı belirleyen önemli faktörler arasındadır. Evrak işlerinde müşterisine kolaylık sağlayan deneyimli satıcılar, memnuniyet odaklı çalışarak daha fazla itibar kazanır. Satış sonrası hizmet ve servis konusunda destek alınan satıcılar her zaman daha güvenlidir. Bu servis ve hizmetlerin belirli bir mâli gideri vardır ve ister istemez fiyatlara yansır. Garanti süresi sona ermiş olan iş makinelerinde alım satım yapıldıktan sonra ciddi sorunlarla karşılaşmak istemeyen kişiler, piyasa değerinden biraz daha fazla ödeyerek sektörde saygın bir yer edinmiş olan köklü kurumlara yönelir.
7.İş Makinesini Satan Kişi veya Kurumun Güvenilirliği
İkinci el iş makinesi satın almadan önce teknik olarak incelenmesi ve test edilmesi çok önemlidir. Bu konuda kendi kanaatini oluşturacak kadar kişisel deneyim sahibi olanlar inceleme işlemini kendileri yaparlar fakat bu inceleme yeterli değildir. Satıcıdan uzman eşliğinde inceleme talep edilmeli, tarafsız bir uzman görüşü alınmadan karar verilmemelidir. Test aşamasında yaşanacak olan muhtemel bir sorun satıcıya olan güveni kırdığı gibi makinenin değerini düşürür. Daha önce değişmiş olan parçaların orjinal olup olmadığı sorgulanmalı, yan sanayi ürünlerin kullanım süresi ve garantileri araştırılmalıdır. Yürüyüş aksamları, motorları, hidrolik sistemleri, ataşmanların durumu ve diğer mekanik fonksiyonlar detaylı şekilde irdelenmelidir. Satış fiyatı çok uygun görülen bir iş makinesinin yedek parça piyasası hakkında fikir almak gerekir. Orjinal parçaların tedarik süresi ve fiyatları nedeniyle ciddi sorunlar yaşanabilir. Tüm kontrolleri başarıyla geçen araçların fiyatları piyasanın normal değerlerinde seyreder. Satıcılar, elindeki araçların bakımlarını düzenli olarak yaptırıp sorunsuz çalıştıklarından emin olmalıdır. Alıcılar ise potansiyel arızalara karşı hazırlıklı olmalı, gerekli teknik ve mekanik testler yapılmadan alım satım işlemlerine başlamamalıdır.