Son zamanlarda sık sık gündeme gelen inşaat sektörü, dünü, bugünü ve geleceği pek çok farklı uzman tarafından değişik şekillerde değerlendirilmektedir. Bazı rapor, endeks ve rakam araştırmalarına göre ise faaliyette bir gerileme olduğu görülmektedir. Genel olarak pandemi sonrasının etki ettiği bütün sektörler gibi inşaat sektörü de, iki senenin ardından 2022 yılında resmen büyümüş bir iş kolu olarak değerlendirilmemektedir. Pandeminin etkili olduğu yıllarda konut satışlarında rekorlar kırılması sektörde açık bir şekilde gözlemlenen bir gelişme olarak değerlendirilmektedir. Ancak sonrasındaki dönemde yaşanan ekonomi temelli maliyet artışları, inşaat sektörünün bütün sektörler gibi stagflasyon hali içine girdiğini göstermektedir. Bunun nedeni genel olarak küresel ekonomide yaşanan sıkıntılı hava, pandemi sonrası ekonomik gerilemeler ve alım gücü olarak yorumlanmaktadır. Ancak, inşaat sektöründeki dengeli büyüme, öngörülebilirlik ve stabilizasyon gibi teknik kavramların sektörün gelişimini olumlu yönde etkileyeceği düşünülmektedir.
İnşaat sektörünün belirleyici ham maddelerinden biri olan beton sanayisi ile ilgili kurumu, Türkiye Hazır Beton Birliği (THBB) her ay açıkladığı rakamlarda sektöre dair fikir oluşumunu destekleyen gelişmeleri ortaya koymaktadır. Ayrıca inşaat sektörünün büyüme hızını ortaya koyan en önemli göstergelerden biri olan, hazır beton kullanımı ile doğrudan bağlantısı sayesinde belirleyici konumda bulunmaktadır. 2022 Ocak Ayı Raporu’na göre, son 20 ayın en düşük değeri ile birlikte sınırlı bir gerileme gözlemlenmektedir.
Türkiye’de inşaat sektörü 2022 yılı itibarıyla beklentisi en fazla daralan endeks haline gelmektedir.
- Pandeminin yanı sıra inşaat maliyetlerindeki yükseliş,
- Düşük faizli konut kredisinin kaldırılması,
- Ekonomideki likidite sıkıntısı,
- Enflasyon
gibi problemler 2022 inşaat sektörü analizi raporlarında bahsedilen temel problemler olarak sıralanmaktadır. Bu sıkıntılar tüketicilerin satın alma gücünün azalmasıyla doğru orantılı olarak hareket etmektedir. Fiyat artışlarından dolayı sermayesi düşen inşaat şirketleri, her zamankinden daha az üretim yapacağı için 2022 inşaat sektörü gerilemesinin bir süre daha devam etmesi tahmin edilmektedir.
İnşaat Sektörü ile İlgili Raporlarda Nelerden Bahsedilmektedir?
İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) ise bir süredir gerileme döneminde olan inşaat sektörünün dövizin stabil bir noktada kalması halinde talepleri karşılayabilecek ve 2022’ye üretim hamlesi ile devam edebilecek konuma gelebileceği hakkında tahminler yapmaktadır. Açılan yeni imar alanları, plan değişiklikleri, ihale ve projeler sektörünün hızlı bir şekilde ekonomiye canlılık getirme özelliğini aktif hale getirebilmektedir.
İnşaat sektörü raporu ise birçok farklı değerlendirme hakkında bilgi sahibi olmak için başvurulabilecek kaynaklar olarak sektörle ilgilenenler için oldukça önemlidir. Türkiye inşaat sektörü 2022 raporlarında genellikle hakim olan hava iyi yönde bir hareketlenme yaşanacağı şeklinde değerlendirilmektedir. Ancak yine de jeopolitik gerginliklerin getirdiği olumsuz etkenler inşaat sektöründe yaşanan hareketlenmeleri etkilemeyi başarmaktadır. Rusya – Ukrayna savaşı ile birlikte artan risk algısı inşaat sektörünün bu tip dalgalanmalardan en çok etkilenen sektör olma özelliği taşıdığını bir kere daha kanıtlamaktadır. Tüm sektörlerde olduğu gibi 2022 inşaat sektörü çizelgesi, raporu ve endeksleri gibi yayımlar inşaat sektöründeki gelişmelerin takibi için büyük önem taşımaktadır. Özellikle inşaat sektörü ne durumda diye merak edenler için bu gibi yayınları takip etmek oldukça iyi bir fikir olarak değerlendirilmektedir.
Sektör bazında bilgilerin bir araya getirilmesi, gelişmeler ve dalgalanmaların gözlemlenmesi yeni bir işe başlamadan önce hayati önem taşıyabilen bir inceleme örneği olmaktadır. İnşaat sektörü haberleri ekonomik ve sosyal dalgalanmalar hakkında bilgi sahibi olmak için takip edilebilecek bir başlık olarak ilgililerin karşısına çıkmaktadır. Bu sektördeki öngörülerin iyiye yönelik olması ya da gidişatın kötü olabileceği gibi gerçeklerin farkında olmak iş sahibi olan kişilerin adım atmadan önce mutlaka incelemek isteyeceği alanlardandır.
2022 İnşaat Sektörü Beklentileri Nelerdir?
2022 inşaat sektörü beklentileri inşaat sektörünün gücünü ortaya koyan sektör temsilcilerinin görüşlerine göre şekillenmektedir. Türkiye’nin yıllık olarak yaklaşık 800 bin yeni konuta ihtiyaç duyduğu belirli endeksler kullanılarak hesaplanmaktadır. Ancak son raporlara ve çalışmaların bütününe göre son dönemde ülke genelinde konut üretimi gerilemiş olarak gözlemlenmektedir. Sadece Türkiye’de hakim olan olumsuz havalar nedeniyle değil küresel ölçekte de inşaat sektörünün gerilediğini söylemek mümkündür. Küresel pazarda rekabet artmaya devam etse de pandemi sonrası yaşanan ekonomik problemler global inşaat sektörü için gerileme hamlesi yaratmaktadır. Sektörün genelini etkileyen fiyat artışları ve dünyadaki enflasyon yükselişi en spesifik faktörler olarak bu sektördeki iş insanlarının karşısına çıkmaktadır. Belki de inşaat sektörü ne durumda 2022 yılının en çok merak edilen sorusu olmaya devam edecektir. Hem Türkiye hem de dünya için yapılan değerlendirmelerde dünya ticaretindeki daralma küresel çaptaki büyümenin düşmesi ve birçok ülkede yaşanan resesyon gibi değerlendirmeler göz önünde bulundurulmaktadır.
Dünyada inşaat sektörü küresel ticaret, büyüme ve likidite koşullarına göre ilerleyen dönemlerde şekillenecek olsa bile bazı risklerin göz ardı edilebilir konuma geleceği uzmanlar tarafından değerlendirilmektedir. Sektörde yatırım fırsatlarına odaklanmanın tüm olumsuzluklara karşı iyi bir strateji olduğuna dair uzman yorumları da bulunmaktadır. Son aylarda salgının etkilerinin azalması olumlu adımlar atmak için iyi bir fırsat olarak değerlendirilmektedir. Yine de döviz kurundaki gelişmelerle birlikte 2022’nin sonrası için inşaat yapılacak bölgeye değer katacak gayrimenkul projelerine ilginin artması gerektiğini söylemektedirler. Bu gelişmeler ile birlikte sektörde güvende artış yaşanması 2022 inşaat sektörü beklentilerini olumlu yönde etkileyecektir.
İnşaat Sektörü ile İlgili Beklentiler Nelerdir?
Dikkatli davranmayı ve bulundukları pozisyonu korumayı hedefleyen inşaat firmaları fırsatları değerlendirmeye açık olacakları bir yıl yaşamayı umut ettiklerini belirtmekteler. Pandemi döneminin sona ermesi ile 2022’nin başında bile durma noktasında bekleyen projelerin yeniden başlaması inşaat sektörü durgunluğunun gidişatını olumlu yönde etkilemektedir. Özellikle kentsel dönüşüm projelerinin de hız kazanması ile 2022 inşaat sektörü beklentileri karşılamaya hazır konuma gelmektedir. Yabancı yatırımların inşaat sektörü gibi getirisi çok alanlara odaklanması gelişmelerin hız kazanmasına yardımcı olmaktadır. Enerji alanında planlanan projelerin büyük çaplı olması da sektördeki büyümeyi hızlandırabilecek özelliklerden biridir. 2022 yılı inşaat sektörü için durağan başlamış olsa bile taleplerin artması sektörü direkt olarak canlandıracak etkiye sahip olmaktadır.
Akıllı binalar, sürdürebilir yapılar ve yeni evlere olan talep de verimli yapıların oluşmasını sağlayacaktır. Yılın geri kalanında orta ve uzun vadede değerlendirilen yatırımlar inşaat sektörü gelişmelerini etkileyecek ve önceki ayların getirdiği olumsuzlukların önüne geçmesine yardımcı olacaktır. Böylece sektörün yeni konut arzı da hızlı bir şekilde karşılanabilecektir. Ayrıca devlet destekli koşullu kredi programlarının da müşterilerin alım gücünü artıracağı yönünde çalışmalar ve değerlendirmeler yapılmaktadır.
İnşaat sektörü; yaşanan durgunluğa rağmen istihdam seviyesindeki artış ile yılın geri kalanı için de umutlu görüşler yaratmaktadır. Değerlendirmelere göre Nisan ayında önceki aya göre 2,1 puan artış ve sonraki dönem için ise yeni iş siparişlerinde olumlu bir etki beklenmektedir. Mevcut inşaat işlerinde ise beliren toparlanma eğilimi hem yatırımcılar hem de müşteriler için olumlu adımlar atılmasına zemin hazırlayan faktörler olarak değerlendirilmektedir. Sektörün ivme yakalamasına katkı sağlayacağı yönündeki değerlendirmeler 2022’nin durgun geçen aylarını telafi edeceğine dair umutları artırıyor. Sonuç olarak 2022 yılı inşaat sektörü için nasıl başladı diye sorulan soruların cevabı özetle bir gerileme ve düşüş yaşandığı yönündedir. Ancak ilerleyen dönemde yeni başlanacak projeler ile sektörün konut üretimi ihtiyacı karşılanacaktır. Ayrıca ekonomik istikrarın sağlanmasına dönük ihtiyacın karşılanması ile de yeni dönemde büyük avantajlar sağlanacağı düşünülmektedir.